Przyrost i podstawienie testamentowe

Spo­rzą­dza­jąc testa­ment może­my nie tyl­ko prze­ka­zać swój mają­tek wska­za­nym spad­ko­bier­com. Może­my tak­że zde­cy­do­wać co ma się stać w przy­pad­ku gdy­by któ­ryś z spad­ko­bier­ców nie chciał lub nie mógł dzie­dzi­czyć. Słu­ży temu insty­tu­cja przy­ro­stu i podstawienia. 

Przyrost

Jeże­li spad­ko­daw­ca powo­łu­je w testa­men­cie kil­ku spad­ko­bier­ców, a jeden z nich nie chce (odrzu­ci spa­dek) lub nie może dzie­dzi­czyć (nie doży­je otwar­cia spad­ku lub oka­że się nie­god­ny dzie­dzi­cze­nia), to co do zasa­dy jego część zosta­nie podzie­lo­na pomię­dzy pozo­sta­łych spad­ko­bier­ców w sto­sun­ku do przy­pa­da­ją­cych im udzia­łów. Zadzia­ła w ten spo­sób insty­tu­cja przyrostu.

Przykład

Spad­ko­daw­ca powo­łał w testa­men­cie do dzie­dzi­cze­nia swo­ich trzech wnu­ków nie czy­niąc wzmian­ki o wyłą­cze­niu przy­ro­stu. Naj­star­szy miał dostać 1/2 mająt­ku, a pozo­sta­li po 1/4. Jeże­li naj­młod­szy wnuk odrzu­ci spa­dek, to dzię­ki przy­ro­sto­wi pozo­sta­ła dwój­ka uzy­ska więk­sze udzia­ły — naj­star­szy 2/3, a śred­ni 1/3 część. 

W testa­men­cie może­my wyłą­czyć przy­rost wpi­su­jąc w jego tre­ści sfor­mu­ło­wa­nie „wyłą­czam przy­rost”. Wte­dy część nale­żą­ca do spad­ko­bier­cy któ­ry spa­dek odrzu­ci będzie pod­le­ga­ła dzie­dzi­cze­niu ustawowemu.

Przykład

Spad­ko­daw­ca powo­łał w testa­men­cie do dzie­dzi­cze­nia swo­ich dwóch wnu­ków w rów­nych czę­ściach, zastrze­ga­jąc jed­no­cze­śnie wyłą­cze­nie przy­ro­stu. Jeże­li jeden z wnu­ków odrzu­ci spa­dek, to wte­dy dru­gi nadal otrzy­ma 1/2 spad­ku, a pozo­sta­ła poło­wa spad­ku zosta­nie roz­dzie­lo­na pomię­dzy spad­ko­bier­ców usta­wo­wych. Może to być na przy­kład żona spad­ko­daw­cy i jego dzieci. 

Idąc dalej, jeże­li dzie­dzi­cem wszyst­kie­go ma być jed­na oso­ba i zastrze­że­my wyłą­cze­nie przy­ro­stu, to w wypad­ku odrzu­ce­nia spad­ku, dla cało­ści masy spad­ko­wej zadzia­ła dzie­dzi­cze­nie usta­wo­we tak jak­by nie było testamentu.

Podstawienie

Spad­ko­daw­ca może też zade­cy­do­wać kto ma zastą­pić okre­ślo­ne­go spad­ko­bier­cę lub wszyst­kich spad­ko­bier­ców. Słu­ży temu insty­tu­cja pod­sta­wie­nia. Wystar­czy taką oso­bę wska­zać w tre­ści testamentu.

 

Przykład 1

Sopot, 27 sierp­nia 2014 roku 

Testa­ment 

Ja, Jan Kowal­ski, uro­dzo­ny 1 stycz­nia 1970 roku w War­sza­wie, do spad­ku po mnie powo­łu­ję w rów­nych czę­ściach: moje­go syna Micha­ła Kowal­skie­go i moją wnucz­kę Gra­ży­nę Nowak.

Gdy­by któ­re­kol­wiek z nich nie chcia­ło lub nie mogło po mnie dzie­dzi­czyć to w jego miej­sce ma wejść wnuk Kamil Nowak. 

Jan Kowal­ski 

 

Przykład 2

Sopot, 27 sierp­nia 2014 roku 

Testa­ment 

Ja, Jan Kowal­ski, uro­dzo­ny 1 stycz­nia 1970 roku w War­sza­wie, do spad­ku po mnie powo­łu­ję w rów­nych czę­ściach: moją wie­lo­let­nią part­ner­kę Marię Len­czew­ską oraz wnu­ka Kami­la Nowaka.

Gdy­by Kamil Nowak nie chciał lub nie mógł być spad­ko­bier­cą, jego udział prze­zna­czam Fun­da­cji Poma­gam potrze­bu­ją­cym z sie­dzi­bą w Gdyni.

Jan Kowal­ski 

 

Moż­na też wska­zy­wać kolej­ne oso­by, któ­re w dal­szej kolej­no­ści mają zostać spad­ko­bier­ca­mi gdy­by wcze­śniej wymie­nio­ne oso­by nie chcia­ły lub nie mogły dziedziczyć.

 

Przykład 3

Sopot, 27 sierp­nia 2014 roku 

Testa­ment 

Ja, Jan Kowal­ski, uro­dzo­ny 1 stycz­nia 1970 roku w War­sza­wie, do spad­ku po mnie powo­łu­ję moją żonę Annę Kowal­ską. Gdy­by nie chcia­ła lub nie mogła ona dzie­dzi­czyć powo­łu­je do spad­ku po mnie syna Micha­ła Kowal­skie­go. Gdy­by rów­nież on nie chciał lub nie mógł dzie­dzi­czyć spa­dek ma przy­paść wnucz­ce Gra­ży­nie Nowak. 

Jan Kowal­ski 

 

Zawsze pamię­taj­my, że testa­ment musi być w cało­ści napi­sa­ny wła­sno­ręcz­nie. Koniecz­nie zapo­znaj się z poniż­szy­mi wpisami:

Jak spo­rzą­dzić testa­ment własnoręczny?

Wzo­ry testa­men­tów własnoręcznych