Rejestracja działalności gospodarczej w wynajmowanym mieszkaniu

By | 16 maja 2018

Reje­stra­cja dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej w wynaj­mo­wa­nym miesz­ka­niu może być dosyć dokucz­li­wa dla wła­ści­cie­la. Czy najem­ca może to zro­bić? Jak prze­ciw­dzia­łać takie­mu sta­no­wi? Jak wykre­ślić nasz adres z CEIDG? O tym wszyst­kim dowiesz się z tego wpisu.

Ten wpis doty­czy wyłącz­nie jed­no­oso­bo­wych dzia­łal­no­ści gospo­dar­czych i spół­ek cywilnych.

Czy najemca może zarejestrować działalność gospodarczą w wynajmowanym mieszkaniu?

Na to pyta­nie nie ma jed­no­znacz­nej odpo­wie­dzi, tym bar­dziej, że dzia­łal­ność dzia­łal­no­ści nie­rów­na. Najem­ca może bowiem po pro­stu potrze­bo­wać jedy­nie adre­su do reje­stra­cji i fak­tycz­nie żad­nej dzia­łal­no­ści w naszym loka­lu nie będzie pro­wa­dził (np. tak­sów­karz, pie­lę­gniar­ka na samo­za­trud­nie­niu, itp.)  Może­my mieć tak­że do czy­nie­nia z taką sytu­acją, że najem­ca owszem będzie pra­co­wał w domu przed kom­pu­te­rem (np. jako gra­fik kom­pu­te­ro­wy), co w zasa­dzie nie odbie­ga od zatrud­nie­nia pra­cow­ni­ka w for­mie tele­pra­cy. Ten najem­ca nigdy nie będzie spo­ty­kał się z klien­ta­mi w naszym miesz­ka­niu bo po pro­stu wszyst­ko zała­twia przez Inter­net albo w cza­sie spo­tkań u klien­tów. Skraj­no­ścią jest taka dzia­łal­ność, któ­ra fak­tycz­nie wią­że się ze sta­ły­mi odwie­dzi­na­mi klien­tów w loka­lu przed­się­bior­cy. W tym wszyst­kim musi­my oce­nić, czy sama reje­stra­cja adre­su nasze­go loka­lu to już jest pro­wa­dze­nie w nim dzia­łal­no­ści i jaki to może mieś wpływ na naszą sytu­acją prawną.

Zgod­nie z art. 666 § 1 k.c. najem­ca powi­nien przez czas trwa­nia naj­mu uży­wać rze­czy naję­tej w spo­sób w umo­wie okre­ślo­ny, a gdy umo­wa nie okre­śla spo­so­bu uży­wa­nia — w spo­sób odpo­wia­da­ją­cy wła­ści­wo­ściom i prze­zna­cze­niu rze­czy. Tym samym usta­wo­daw­ca pozwa­la okre­ślić stro­nom gra­ni­ce swo­bo­dy najem­cy co do spo­so­bu wyko­rzy­sty­wa­nia m.in. loka­lu miesz­kal­ne­go. Najem­ca z całą pew­no­ścią nie może doko­ny­wać zmia­ny prze­zna­cze­nia loka­lu — lokal miesz­kal­ny nie może stać się loka­lem użyt­ko­wym. Czym innym jest jed­nak reje­stra­cja adre­su miesz­ka­nia jako miej­sca pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej i uży­wa­nie takie­go loka­lu w dal­szym cią­gu jako loka­lu miesz­kal­ne­go. Jeże­li umo­wa naj­mu wprost tego nie zabra­nia, to nie może­my mówić, że wska­za­nie adre­su wpły­nę­ło spo­sób wyko­rzy­sty­wa­nia loka­lu. To wyko­rzy­sty­wa­nie nadal jest na cele miesz­kal­ne, a nie użyt­ko­we, jeże­li całość dzia­łal­no­ści fak­tycz­nie pro­wa­dzo­na jest u klien­tów najem­cy. Nato­miast z całą pew­no­ścią pro­wa­dze­nie jakich­kol­wiek prac oddzia­łu­ją­cych na pozo­sta­łych miesz­kań­ców budyn­ku jest już fak­tycz­nie wyko­ny­wa­niem dzia­łal­no­ści gospodarczej.

Przyj­mij­my zatem, że samo zgło­sze­nie adre­su do Cen­tral­nej Ewi­den­cji Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej jest dopusz­czal­ne gdy nie zabra­nia tego umo­wa i o ile lokal nadal jest uży­wa­ny jako miesz­kal­ny, jed­nak wszyst­ko to co prze­kra­cza ten zakres z całą pew­no­ścią wykra­cza poza cel mieszkalny.

Uży­wa­nie loka­lu miesz­kal­ne­go w spo­sób sprzecz­ny z umo­wą może sta­no­wić pod­sta­wę wypo­wie­dze­nia naj­mu. Kie­dyś już pisa­łem jak takie wypo­wie­dze­nie naj­mu miesz­ka­nia prze­pro­wa­dzić pra­wi­dło­wo.

Czy organy sprawdzają prawo najemcy do wskazywania adresu?

Muszę Cię zdzi­wić, ale co do zasa­dy orga­ny pań­stwa mają usta­wo­wy obo­wią­zek ufać przed­się­bior­cy. Art. 10 usta­wy pra­wo przed­się­bior­ców sta­tu­uje zasa­dę domnie­ma­nia uczci­wo­ści przed­się­bior­cy. Zgod­nie z nią organ kie­ru­je się w swo­ich dzia­ła­niach zasa­dą zaufa­nia do przed­się­bior­cy, zakła­da­jąc, że dzia­ła on zgod­nie z pra­wem, uczci­wie oraz z posza­no­wa­niem dobrych obyczajów.

Do koń­ca mar­ca 2009 roku podat­ni­cy pro­wa­dzą­cy dzia­łal­ność gospo­dar­czą do wnio­sku o nada­nie nume­ru NIP musie­li dołą­czać m.in. uwie­rzy­tel­nio­ne lub urzę­do­wo poświad­czo­ne kopie doku­men­tów potwier­dza­ją­cych upraw­nie­nie do korzy­sta­nia z loka­lu lub nie­ru­cho­mo­ści, w któ­rych znaj­du­je się sie­dzi­ba przed­się­bior­cy. Póź­niej prze­pis z któ­re­go wyni­kał ten obo­wią­zek, tj. art. 5 ust. 4b usta­wy o zasa­dach ewi­den­cji i iden­ty­fi­ka­cji podat­ni­ków i płat­ni­ków został uchy­lo­ny i urząd skar­bo­wy nie miał pra­wa wyma­gać od pod­mio­tu  aktu­ali­zu­ją­ce­go dane lub skła­da­ją­ce­go wnio­sek o oka­za­nia tytu­łu praw­ne­go do loka­lu. W roku 2016 nowe­li­za­cja usta­wy o swo­bo­dzie dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej nało­ży­ła na przed­się­bior­ców obo­wią­zek posia­da­nia tytu­łu praw­ne­go do loka­lu, choć nie musiał on być oka­zy­wa­ny przy doko­ny­wa­niu czyn­no­ści rejestracyjnych.

Od 30 kwiet­nia 2018 roku obo­wią­zu­je nowa usta­wa — pra­wo przed­się­bior­ców, któ­ra zastą­pi­ła usta­wę o swo­bo­dzie dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej. Rów­no­le­gle weszła też w życie nowa usta­wa o Cen­tral­nej Ewi­den­cji i Infor­ma­cji o Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej i Punk­cie Infor­ma­cji dla Przed­się­bior­cy. Rów­nież i ta usta­wa nie wyma­ga przed­sta­wie­nia przy reje­stra­cji tytu­łu praw­ne­go do loka­lu, któ­ry przed­się­bior­ca wpi­su­je do CEIDG jako adres swo­jej sie­dzi­by lub miej­sca pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej. Nie­mniej jed­nak wypeł­nia­jąc druk reje­stra­cyj­ny (wnio­sek CEIDG‑1) przd­się­bior­ca pod groź­bą odpo­wie­dzial­no­ści kar­nej za zło­że­nie fał­szy­we­go oświad­cze­nia oświad­cza, że posia­da tytu­ły praw­ne do nie­ru­cho­mo­ści, któ­rych adre­sy są wpi­sy­wa­ne do CEIDG. Obo­wią­zek ten wyni­ka z art. 7 ust. 1 pkt 2 usta­wy o Cen­tral­nej Ewi­den­cji i Infor­ma­cji o Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej i Punk­cie Infor­ma­cji dla Przedsiębiorcy.

Co cie­ka­we nowe prze­pi­sy o CEIDG wpro­wa­dzi­ły zmia­ny doty­czą­ce same­go adre­su przed­się­bior­cy. Jako wyma­ga­ne mini­mum obo­wią­zu­je wyłącz­nie ujaw­nie­nie co naj­mniej adre­su do dorę­czeń, a tak­że adre­su sta­łe­go miej­sca wyko­ny­wa­nia dzia­łal­no­ści o ile takie miej­sce przed­się­bior­ca posia­da. Jeśli jego dzia­łal­ność wią­że się z czę­sty­mi zmia­na­mi miej­sca jej wyko­ny­wa­nia (np. usłu­gi u klien­ta) lub jeże­li dzia­łal­ność ma cha­rak­ter mobil­ny, to przed­się­bior­ca nie musi wska­zy­wać adre­su miej­sca wyko­ny­wa­nia dzia­łal­no­ści. W tych wypad­kach jedy­nym wpi­sa­nym w CEIDG adre­sem może być adres do dorę­czeń, któ­ry nie musi być koniecz­nie adre­sem zamiesz­ka­nia przedsiębiorcy.

Na dzień dzi­siej­szy rów­nież przy nada­niu nume­ru NIP organ nie ma pra­wa do żąda­nia oka­za­nia tytu­łu praw­ne­go do nie­ru­cho­mo­ści. Jed­nak naczel­nik urzę­du skar­bo­we­go uchy­la z urzę­du, w dro­dze decy­zji NIP, jeże­li podat­nik posłu­gu­je się fał­szy­wy­mi lub fik­cyj­ny­mi dany­mi adre­so­wy­mi swo­jej sie­dzi­by lub miej­sca wyko­ny­wa­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej. Dla­te­go organ skar­bo­wy może wsz­cząć postę­po­wa­nie podat­ko­we mają­ce na celu usta­le­nie, czy przed­się­bior­ca fak­tycz­nie pro­wa­dzi dzia­łal­ność pod wska­za­nym przez sie­bie adre­sem i w tym postę­po­wa­niu żądać oka­za­nia tytu­łu praw­ne­go do loka­lu. Cho­ciaż­by w celu usta­le­nia, czy nie wią­że się to z jakimś obo­wiąz­kiem podatkowym.

Sytu­acja tro­chę się zmie­nia, gdy podat­nik reje­stru­je się do celów VAT — skła­da zgło­sze­nie reje­stra­cyj­ne VAT‑R. Jed­na z ostat­nich nowe­li­za­cji usta­wy o podat­ku od towa­rów i usług nało­ży­ła na orga­ny skar­bo­we obo­wią­zek wery­fi­ka­cji każ­de­go takie­go zgło­sze­nia. Naczel­nik urzę­du skar­bo­we­go nie doko­nu­je reje­stra­cji pod­mio­tu jako podat­ni­ka VAT bez koniecz­no­ści zawia­da­mia­nia pod­mio­tu, jeże­li m.in. dane poda­ne w zgło­sze­niu reje­stra­cyj­nym są nie­zgod­ne z praw­dą lub pod­miot ten nie ist­nie­je, lub mimo pod­ję­tych udo­ku­men­to­wa­nych prób nie ma moż­li­wo­ści skon­tak­to­wa­nia się z tym pod­mio­tem albo jego peł­no­moc­ni­kiem, lub pod­miot albo jego peł­no­moc­nik nie sta­wia się na wezwa­nia naczel­ni­ka urzę­du skar­bo­we­go. Z tych samych powo­dów naczel­nik urzę­du skar­bo­we­go wykre­śla z urzę­du podat­ni­ka z reje­stru jako podat­ni­ka VAT. Z tego powo­du urzę­dy skar­bo­we przy aktu­ali­za­cji danych adre­so­wych podat­ni­ków podat­ku od towa­rów i usług każ­do­ra­zo­wo doko­nu­ją wery­fi­ka­cji adre­su pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej. Zwy­kle odby­wa się to poprzez odwie­dzi­ny podat­ni­ka i doko­na­nie czyn­no­ści spraw­dza­ją­cych, w cza­sie któ­rych pro­si się o oka­za­nie tytu­łu praw­ne­go do loka­lu. Zda­rza się zwy­kle, że te odwie­dzi­ny są cał­ko­wi­cie niezapowiedziane.

Jak wykreślić nasz adres z CEIDG?

Jeże­li najem­ca wypro­wa­dził się i nie wykre­ślił nasze­go adre­su z Cen­tral­nej Ewi­den­cji i Infor­ma­cji o Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej albo ktoś cał­ko­wi­cie bez naszej wie­dzy zare­je­stro­wał sobie na nasz adres dzia­łal­ność w tej ewi­den­cji, to oczy­wi­ście mamy moż­li­wość zaini­cjo­wa­nia pro­ce­du­ry wykre­śle­nia tego wpisu.

Zgod­nie z art. 32 ust. 2 usta­wy o Cen­tral­nej Ewi­den­cji i Infor­ma­cji o Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej i Punk­cie Infor­ma­cji dla Przed­się­bior­cy w w przy­pad­ku powzię­cia przez mini­stra wła­ści­we­go do spraw gospo­dar­ki infor­ma­cji o bra­ku tytu­łu praw­ne­go do nie­ru­cho­mo­ści wska­za­nej we wpi­sie do CEIDG, z urzę­du lub na wnio­sek oso­by przed­sta­wia­ją­cej dowód posia­da­nia tytu­łu praw­ne­go do nie­ru­cho­mo­ści wska­za­nej we wpi­sie przed­się­bior­cy, wzy­wa przed­się­bior­cę do przed­sta­wie­nia dowo­du posia­da­nia tytu­łu praw­ne­go do nie­ru­cho­mo­ści lub doko­na­nia odpo­wied­niej zmia­ny wpi­su w tym zakre­sie, w ter­mi­nie 7 dni od dnia dorę­cze­nia wezwania.

Jak wyni­ka z powyż­sze­go, jako wła­ści­ciel miesz­ka­nia albo nawet jeże­li swój tytuł praw­ny do loka­lu wywo­dzi­my z inne­go pra­wa, może­my zażą­dać, by mini­ster wsz­czął postę­po­wa­nie admi­ni­stra­cyj­ne mają­ce na celu usu­nię­cie nasze­go adre­su z CEIDG. Taki wnio­sek może wyglą­dać następująco:

 

Sopot, dnia 16 maja 2018 roku

Wnio­sko­daw­ca:
Jan Kowal­ski
Gdań­ska 32
81–321 Sopot

Organ:
Mini­ster­stwo Inwe­sty­cji i Rozwoju
Plac Trzech Krzy­ży 3/5
00–507 War­sza­wa

Uprzej­mie infor­mu­ję, że przed­się­bior­ca Janusz Śli­wiń­ski dzia­ła­ją­cy pod fir­mą Janusz Śli­wiń­ski Usłu­gi Budow­la­ne (NIP: 5851324567), zgło­sił do CEIDG pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści pod adre­sem 81–653 Gdy­nia, ul. Wiel­ko­miej­ska, nr 3, lok. 17, nie posia­da­jąc tytu­łu praw­ne­go do tego lokalu.

Nad­to wska­zu­ję, że przy­słu­gu­je mi pra­wo wła­sno­ści do wyżej wska­za­ne­go loka­lu ujaw­nio­ne w księ­dze wie­czy­stej numer GD1Y/000023423/9.

Na pod­sta­wie art. 32 ust. 2 usta­wy o Cen­tral­nej Ewi­den­cji i Infor­ma­cji o Dzia­łal­no­ści Gospo­dar­czej i Punk­cie Infor­ma­cji dla Przed­się­bior­cy wno­szę o wsz­czę­cie postę­po­wa­nia admi­ni­stra­cyj­ne­go zmie­rza­ją­ce­go do wykre­śle­nia adre­su naszej nie­ru­cho­mo­ści z wpi­su do CEIDG wyżej wska­za­ne­go przedsiębiorcy.

Jed­no­cze­śnie na pod­sta­wie art. 32 ust. 5 wyżej wska­za­nej usta­wy skła­dam wnio­sek o nie publi­ko­wa­ne w CEIDG adre­su mojej nieruchomości.

Z powa­ża­niem
Jan Kowal­ski

 

Na pod­sta­wie takie­go wnio­sku mini­ster wezwie przed­się­bior­cę do przed­sta­wie­nia dowo­du posia­da­nia tytu­łu praw­ne­go do nie­ru­cho­mo­ści wska­za­nej we wpi­sie lub do doko­na zmia­ny swo­je­go wpi­su w zakre­sie adre­su. W wypad­ku nie speł­nie­nia żąda­nia wpis zosta­nie wykre­ślo­ny w dro­dze decy­zji admi­ni­stra­cyj­nej. W razie wąt­pli­wo­ści, np. wte­dy gdy przed­się­bior­ca przed­sta­wi umo­wę naj­mu, któ­rą kie­dyś z nami zawarł ale jed­nak ona wyga­sła, mini­ster będzie pro­wa­dził postę­po­wa­nie admi­ni­stra­cyj­ne i może wyzna­czyć roz­pra­wę administracyjną.

Zwróć uwa­gę na ostat­ni aka­pit moje­go przy­kła­do­we­go wzo­ru. Ten wnio­sek moż­na zło­żyć nawet wte­dy, gdy przed­się­bior­ca wykre­ślił swój wpis z ewi­den­cji. Wpi­sy wykre­ślo­ne z CEIDG nadal są publi­ko­wa­ne bowiem wykre­śle­nie z CEIDG przed­się­bior­cy nie ozna­cza usu­nię­cia danych z CEIDG. Wykre­śle­nie pole­ga po pro­stu na ozna­cze­niu wpi­su przed­się­bior­cy jako wykre­ślo­ne­go, jed­nak dane wcze­śniej ujaw­nio­ne wciąż są dostęp­ne. Przez to nadal może­my otrzy­my­wać kore­spon­den­cję od komor­ni­ków i wie­rzy­cie­li przed­się­bior­cy. Z tego powo­du, jeże­li najem­ca się wypro­wa­dził i nie chce­my by nasz adres figu­ro­wał w CEIDG to też może­my zło­żyć wnio­sek o nie­pu­bli­ko­wa­nie nasze­go adre­su. Może on wyglą­dać na przy­kład tak:

 

Sopot, dnia 16 maja 2018 roku

Wnio­sko­daw­ca:
Jan Kowal­ski
Gdań­ska 32
81–321 Sopot

Organ:
Mini­ster­stwo Inwe­sty­cji i Rozwoju
Plac Trzech Krzy­ży 3/5
00–507 War­sza­wa

Uprzej­mie infor­mu­ję, że przed­się­bior­ca Janusz Śli­wiń­ski dzia­ła­ją­cy pod fir­mą Janusz Śli­wiń­ski Usłu­gi Budow­la­ne (NIP: 5851324567), uprzed­nio zgło­sił do CEIDG pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści pod adre­sem 81–653 Gdy­nia, ul. Wiel­ko­miej­ska, nr 3, lok. 17.

Nad­to wska­zu­ję, że przy­słu­gu­je mi pra­wo wła­sno­ści do wyżej wska­za­ne­go loka­lu ujaw­nio­ne w księ­dze wie­czy­stej numer GD1Y/000023423/9.

Przed­się­bior­ca zaprze­stał pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej pod tym adre­sem i prze­pro­wa­dził się do nowe­go miej­sca pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospodarczej.

W związ­ku z powyż­szym na pod­sta­wie art. 32 ust. 5 wyżej wska­za­nej usta­wy skła­dam wnio­sek o nie publi­ko­wa­ne w CEIDG adre­su mojej nieruchomości.

Z powa­ża­niem
Jan Kowal­ski

Na pod­sta­wie tego wnio­sku mini­ster powi­nien zaprze­stać publi­ka­cji w CEIDG adre­su naszej nieruchomości.